Η παρούσα έρευνα παρουσιάστηκε από τον Νίκο Καραβίδα στο 4ο Διεθνές Συνέδριο Φυσικοθεραπείας, που πραγματοποιήθηκε στην Θεσσαλονίκη, τον Απρίλιο του 2018 και στο οποίο ήταν προσκεκλημένος κεντρικός ομιλητής.
Δείτε ολόκληρη την παρουσίαση σε PDF
Διαβάστε παρακάτω την περίληψη της εισήγησης του:
Οι πρόσφατα δημοσιευμένες, υψηλής μεθοδολογικής ποιότητας, έρευνες και οι επίσημες κατευθυντήριες οδηγίες των διεθνών επιστημονικών κοινοτήτων που ασχολούνται με την θεραπεία την Εφηβικής Ιδιοπαθούς Σκολίωσης αναγνωρίζουν την σημαντικότητα του ρόλου του Εξειδικευμένου Φυσικοθεραπευτή στην αξιολόγηση και αντιμετώπιση της πάθησης καθώς και την αποτελεσματικότητα των Ειδικών Φυσικοθεραπευτικών Ασκήσεων για την Σκολίωση (Physiotherapeutic Scoliosis Specific Exercises – PSSE).
Πλέον, στην διεθνή βιβλιογραφία υπάρχει σαφής διαχωρισμός μεταξύ Ειδικών (Specific) και Γενικών ή Μη Ειδικών Ασκήσεων (Generic or Non-Specific) για την Σκολίωση. Οι PSSE είναι ασκήσεις προσαρμοσμένες στον τύπο της σκολίωσης του ασθενούς (curve pattern specific exercises) που βασίζονται στην ενεργητική τρισδιάστατη αυτοδιόρθωση (3D auto-correction), στην αυτοεπιμήκυνση (self-elongation) και στην εκπαίδευση διατήρησης των διορθώσεων κατά τις καθημερινές δραστηριότητες (Activities of Daily-Living training).
Οι διεθνείς επιστημονικές κοινότητες Scoliosis Research Society (SRS), Society on Scoliosis Orthopedic and Rehabilitation Treatment (SOSORT), στις κατευθυντήριες οδηγίες τους ορίζουν τις Ειδικές Φυσικοθεραπευτικές Ασκήσεις για την Σκολίωση (PSSE) ως την αποκλειστική αντιμετώπιση σε μικρές σκολιώσεις κάτω από 25 μοίρες, ενώ ο συνδυασμός του κηδεμόνα και των Ειδικών Ασκήσεων συνίσταται σε μεσαίες και μεγάλες σκολιώσεις από 25 έως 45 μοίρες.
Μέχρι πριν μερικά χρόνια η αποτελεσματικότητα των Ειδικών Φυσικοθεραπευτικών Ασκήσεων για την Σκολίωση (PSSE) ήταν υπό κάποια αμφισβήτηση, καθώς παρά την ύπαρξη πολλών σημαντικών ερευνών επικρατούσε έλλειψη ισχυρών ερευνητικών αποδείξεων. Τα τελευταία χρόνια, η δημοσίευση 4 Τυχαιοποιημένων Ελεγχόμενων Μελετών (Randomized Control Trials -RCT) και μιας Συστηματικής Ανασκόπησης με μετα-ανάλυση, πιστοποιούν την αποτελεσματικότητα των PSSE στον περιορισμό της επιδείνωσης της σκολίωσης, στην βελτίωση της γωνίας Cobb, της σπονδυλικής στροφής, της εμφάνισης, του πόνου, της αναπνευστικής ικανότητας και της συνολικότερης ποιότητας ζωής των ασθενών με σκολίωση. Το επίπεδο επιστημονικών αποδείξεων για τις PSSE είναι Level of Evidence I.
Οι μέθοδοι που εντάσσονται στις PSSE και αναγνωρίζονται, σε πρόσφατα δημοσιευμένη έρευνα, από τις διεθνείς επιστημονικές κοινότητες SRS και SOSORT είναι οι :
- Schroth method (Germany)
- Schroth BSPTS method – Barcelona Scoliosis Physical Therapy School (Spain)
- SEAS method – Scientific Exercises Approach for Scoliosis (Italy)
- FITS method – Functional Individual Treatment for Scoliosis (Poland)
- Side-Shift method (United Kingdom)
- Lyon method (France)
- Dobomed method (Poland)
Ο ρόλος του Εξειδικευμένου Φυσικοθεραπευτή στην αντιμετώπιση της Σκολίωσης είναι πολύ σημαντικός και περιλαμβάνει:
- Την κατάλληλη αξιολόγηση και διάγνωση της πάθησης. Η διάγνωση της σκολίωσης βασίζεται στον κλινικό και ακτινολογικό έλεγχο. Κλινικά θα πρέπει να εκτιμηθούν οι ασυμμετρίες του σώματος του ασθενούς, η στροφή του κορμού και να ταξινομηθεί ο τύπος της σκολίωσης. Ακτινολογικά, θα πρέπει να υπολογιστεί η γωνία Cobb, η στροφή των σπονδύλων και να προσδιοριστεί το στάδιο της ανάπτυξης του ασθενούς.
- Την πρόταση της κατάλληλης θεραπευτικής προσέγγισης. Με βάση την κλινική και ακτινολογική αξιολόγηση ο Φυσικοθεραπευτής θα πρέπει να προτείνει την θεραπευτική επιλογή, η οποία θα στηρίζεται στις κατευθυντήριες οδηγίες που ορίζουν οι διεθνείς επιστημονικές κοινότητες, κατόπιν συνεκτίμησης των προγνωστικών παραγόντων.
- Τον καταρτισμό του προγράμματος των Ειδικών Φυσικοθεραπευτικών Ασκήσεων για την Σκολίωση (PSSE). Ο Φυσικοθεραπευτής θα πρέπει να σχεδιάσει ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα, που να βασίζεται στην ταξινόμηση του τύπου της σκολίωσης, σύμφωνα με την μέθοδο που εφαρμόζεται, το οποίο να αντιμετωπίζει τρισδιάστατα την παραμόρφωση.
- Την παρακολούθηση της εξέλιξης της θεραπείας. Ο Εξειδικευμένος Φυσικοθεραπευτής έχει την δυνατότητα με την χρήση των κλινικών εργαλείων αξιολόγησης, όπως το σκολιώμετρο, οι κλίμακες μέτρησης των ασυμμετριών (TAPS,POTSI), οι κλινικές φωτογραφίες, η σπιρομέτρηση, τα ειδικά ερωτηματολόγια (TAPS,SRS-22,Brace questionnaire) κ.α., να καταγράφει κάθε θετική ή αρνητική αλλαγή του θεραπευτικού αποτελέσματος.
- Την συνεργασία με άλλες ιατρικές ειδικότητες, όπως παιδίατρος, χειρούργος ορθοπεδικός, ορθωτικός, ψυχολόγος κτλ, στα πλαίσια της πολυεπιστημονικής θεραπευτικής προσέγγισης που απαιτείται για την αντιμετώπιση της σκολίωσης.
Η προτεινόμενη εισήγηση, στα πλαίσια του 4ου Διεθνούς Συνεδρίου Φυσικοθεραπείας, θα έχει ως στόχο την έγκυρη ενημέρωση των συναδέλφων σχετικά με τα νεότερα δεδομένα στην αντιμετώπιση της Σκολίωσης, βασισμένα στις πιο πρόσφατες επιστημονικές αποδείξεις και στις επίσημες κατευθυντήριες οδηγίες από τις διεθνείς επιστημονικές κοινότητες, ενώ θα αναλυθούν διεξοδικά ο σημαντικός ρόλος του Εξειδικευμένου Φυσικοθεραπευτή και τα χαρακτηριστικά των Ειδικών Φυσικοθεραπευτικών Ασκήσεων για την Σκολίωση (PSSE). Η αναβάθμιση της Φυσικοθεραπευτικής προσέγγισης στην αντιμετώπιση της Σκολίωσης, θα συντελέσει στην βελτίωση του θεραπευτικού αποτελέσματος και της ποιότητας ζωής των ασθενών.