Ο ρόλος της σπιρομέτρησης στην αξιολόγηση της σκολίωσης είναι σημαντικός καθώς προσδιορίζει την κατάσταση της αναπνευστικής λειτουργίας. Συνήθως σε θωρακικές σκολιώσεις, από 25 -30 μοίρες και πάνω ,συνυπάρχει κάποιος αναπνευστικός περιορισμός. Αυτό οφείλεται στην ιδιαιτερότητα της σκολίωσης που εκτός από την παραμόρφωση των σπονδύλων προκαλεί και στροφή και παραμόρφωση στο θωρακικό τοίχωμα και στις πλευρές. Όσο μεγαλώνει η γωνία Cobb, συνήθως, τόσο αυξάνεται ο περιορισμός.
Οι σημαντικότερες παράμετροι που μετρώνται κατά την σπιρομέτρηση είναι η ζωτική χωρητικότητα (Vital Capacity- VC) και η δυναμική ζωτική χωρητικότητα (Forced Vital Capacity- FVC). Ως VC ορίζεται το άθροισμα της εισπνευστικής χωρητικότητας και του εκπνευστικού εφεδρικού όγκου αέρος. Αποτελεί τον πιο χρήσιμο δείκτη της αναπνευστικής λειτουργίας και των διαταραχών της. Ως FVC ορίζεται ο όγκος αέρος που εκπνέεται βίαια, με την μέγιστη δυνατή ταχύτητα, μετά από μία μέγιστη εισπνοή. Συνεκτιμάται μαζί με άλλους δείκτες της σπιρομέτρησης.
Η θεραπεία για την σκολίωση με τον κηδεμόνα, ειδικότερα με τον συμμετρικού τύπου κηδεμόνα Boston ή DDB που ως επί το πλείστον χρησιμοποιείται στην Ελλάδα, τείνει να περιορίσει ακόμα περισσότερο την έκπτυξη του θώρακα και κατά συνέπεια την συνολικότερη αναπνευστική λειτουργία. Επίσης, οι σκολιώσεις συνήθως μειώνουν αρκετά την θωρακική κύφωση, προκαλώντας υποκύφωση (flatback), κάτι το οποίο προκαλεί ακόμα μεγαλύτερο περιορισμό, καθώς πιέζεται και η προσθιοπίσθια διάμετρος του θώρακα.
Συχνά στον πάσχοντα από θωρακική σκολίωση παρατηρείται μειωμένη αντοχή, ευκολία στην κόπωση και κάποιες φορές δύσπνοια. Όταν υπάρχει μεγαλύτερος περιορισμός επηρεάζεται σημαντικά η ποιότητα ζωής του ασθενούς. Αυτό παρατηρείται κατά κύριο λόγο σε σκολιώσεις άνω των 50-60 μοιρών , ενώ σε σκολιώσεις άνω των 90 μοιρών η καρδιοαναπνευστική ανεπάρκεια μπορεί να είναι έως και αιτία πρόωρου θανάτου.
Συνεπώς, είναι βασικό με την σπιρομέτρηση να μετράται η αναπνευστική ικανότητα του ασθενούς, κατά την έναρξη της θεραπείας και να επαναξιολογείται ανά 6 μήνες. Οι έρευνες έχουν δείξει πως η μέθοδος Schroth με την ειδική στροφική αναπνοή (Rotational Angular Breathing- RAB) που χρησιμοποιεί κατά τις ασκήσεις βελτιώνει σημαντικά την αναπνευστική λειτουργία. Ένας από τους στόχους της μεθόδου Schroth είναι να βελτιώσει και να διατηρήσει την έκπτυξη και την κινητικότητα του θώρακα και των πλευρών. Οι ασθενείς εκπαιδεύονται ώστε κατά την στροφική αναπνοή να εκπτύσσουν (expansion of concavities) το πιεσμένο κοίλο τμήμα της σκολίωσης τους και να σταθεροποιούν το κυρτό τμήμα (flattening of convexities), καθώς η συμμετρική αναπνοή στον σκολιωτικό ασθενή διευκολύνει την επιδείνωση της πάθησης.
Βιβλιογραφία:
- Hawes M. “Scoliosis and the Human Spine”, Second Edition, 2003
- Borysov M, Borysov A, Scoliosis short-term rehabilitation (SSTR) according to ‘Best Practice’ standards – are the results repeatable? Scoliosis 2012, 7:1 doi:10.1186/1748-7161-7-1
- Tsiligiannis T, Grivas T, Pulmonary function in children with idiopathic scoliosis. Scoliosis 2012, 7:7 doi:10.1186/1748-7161-7-7
- Weiss HR. The effect of an exercise program on vital capacity and rib mobility in patients with idiopathic scoliosis. Spine (Phila Pa 1976). 1991 Jan;16(1):88-93.