Η ένδειξη εφαρμογής κηδεμόνα εξαρτάται κυρίως από την γωνία της σκολίωσης και το στάδιο ανάπτυξης του παιδιού. Οι κατευθυντήριες οδηγίες των διεθνών επιστημονικών κοινοτήτων Scoliosis Research Society (SRS) και Society on Scoliosis Orthopedic and Rehabilitation Treatment (SOSORT) ορίζουν ως ένδειξη θεραπείας με κηδεμόνα τις σκολιώσεις που ξεπερνούν τις 25 μοίρες, όταν το παιδί βρίσκεται σε στάδιο ανάπτυξης Risser 0-3. Στους ενηλίκους ή σε παιδιά στο τέλος της ανάπτυξης δεν υπάρχει ένδειξη εφαρμογής κηδεμόνα. Όμως, επειδή ούτε η μέτρηση της γωνίας της σκολίωσης, αλλά ούτε και το στάδιο ανάπτυξης είναι 100% αντικειμενικές μετρήσεις, θα πρέπει πάντα να λαμβάνονται υπόψιν κι άλλοι προγνωστικοί παράγοντες, όπως ο τύπος της σκολίωσης, η ακτινολογική στροφή και παραμόρφωση των σπονδύλων, η στροφή του κορμού με το σκολιώμετρο, η μειωμένη θωρακική κύφωση, το οικογενειακό ιστορικό, η έναρξη της πρώτης περιόδου στα κορίτσια, η ταχύτητα ανάπτυξης του ύψους κ.α.
Συνεπώς, η λήψη της απόφασης για την θεραπεία της σκολίωσης θα πρέπει να γίνεται από ειδικά καταρτισμένους επιστήμονες, ώστε να αποφεύγεται είτε λιγότερη θεραπεία από όση χρειάζεται (undertreatment) είτε περισσότερη (overtreatment). Δυστυχώς, υπάρχουν πολλές περιπτώσεις που η θεραπευτική επιλογή είναι εντελώς λανθασμένη. Για παράδειγμα υπάρχουν πολλά παιδιά που έχουν ξεκάθαρη ένδειξη να εφαρμόσουν κηδεμόνα και Ειδικές Ασκήσεις για την Σκολίωση κι όμως τους έχει προταθεί να κάνουν μόνο γενικότερη γυμναστική ή κολύμβηση ή απλή παρακολούθηση μετά από κάποιους μήνες (undertreatment). Από την άλλη μεριά, υπάρχουν επίσης πολλά παιδιά που υποβάλλονται σε μακροχρόνιες θεραπείες με κηδεμόνα, χωρίς να έχουν στην πραγματικότητα ένδειξη εφαρμογής του (overtreatment).
Με την κατάλληλη εφαρμογή ενός προγράμματος Ειδικών Ασκήσεων για την Σκολίωση (PSSE) σίγουρα πολλά παιδιά μπορούν να αποφύγουν την εφαρμογή κηδεμόνα. Π.χ. σε μια περίπτωση οριακής ένδειξης για κηδεμόνα, μπορούν να εφαρμοστούν μόνο Ειδικές Ασκήσεις για την Σκολίωση και ταυτόχρονη τακτική παρακολούθηση από Εξειδικευμένο Φυσικοθεραπευτή και ο κηδεμόνας να εφαρμοστεί μόνο στην περίπτωση ραγδαίας επιδείνωσης. Ο εξειδικευμένος Φυσικοθεραπευτής θα είναι σε θέση να παρακολουθεί ανά τακτά διαστήματα την πορεία της θεραπείας και αν διακρίνει κάποια επιδείνωση να παραπέμψει στον θεράποντα ιατρό για ακτινογραφία. Ακόμα κι αν επιδεινωθεί η σκολίωση, σίγουρα με τις Ειδικές Ασκήσεις για την Σκολίωση (PSSE) γίνεται καθυστέρηση του ρυθμού επιδείνωσης, άρα σε κάθε περίπτωση το όφελος για το παιδί και την οικογένεια είναι σημαντικό, καθώς μπορεί να αποφύγει να βάλει για πολλά χρόνια έναν κηδεμόνα. Σε κάθε περίπτωση πάντως ο σχεδιασμός του προγράμματος ασκήσεων και η παρακολούθηση της θεραπείας θα πρέπει να γίνεται από Εξειδικευμένο Φυσικοθεραπευτή στην αντιμετώπιση της Σκολίωσης.
Δείτε εδώ αποτελέσματα θεραπείας της σκολίωσης χωρίς κηδεμόνα
Ο ρόλος του Εξειδικευμένου Φυσικοθεραπευτή δεν περιορίζεται μόνο στην εκμάθηση των Ειδικών Ασκήσεων (PSSE) στον ασθενή, αλλά επεκτείνεται και στην τακτική παρακολούθηση της προόδου της θεραπείας, στην σωστή εφαρμογή του κηδεμόνα, στην μέτρηση σημαντικών παραμέτρων που αφορούν την διορθωτική ικανότητα του κηδεμόνα και στην παρότρυνση του ασθενούς για συνέπεια με το θεραπευτικό πρωτόκολλο.
Τα τελευταία χρόνια βιβλιογραφικά υπάρχουν υψηλής μεθοδολογικής ποιότητας έρευνες που αποδεικνύουν την αποτελεσματικότητα των PSSE σαν αποκλειστική αντιμετώπιση σε σκολιώσεις μικρότερες από τις 25 μοίρες. Επίσης, άλλες σημαντικές έρευνες έχουν αποδείξει πως τα παιδιά που φοράνε κηδεμόνα και ακολουθούν ταυτόχρονα ασκήσεις με την μέθοδο Schroth, έχουν στατιστικά σημαντικά καλύτερα αποτελέσματα από τα παιδιά που φοράνε μόνο κηδεμόνα, χωρίς Ειδικές Ασκήσεις.
Σε έρευνα του Νίκου Καραβίδα που παρουσιάστηκε στο Ετήσιο Συνέδριο της SOSORT στο Κατοβίτσε της Πολωνίας το 2015 και δημοσιεύτηκε στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό Scoliosis and Spinal Deformities Journal τον Οκτώβριο του 2016, τα αποτελέσματα φανέρωσαν ένα πολύ υψηλό ποσοστό overtreatment με κηδεμόνα, σε άτομα με Εφηβική Ιδιοπαθή Σκολίωση. 51 από τα 118 παιδιά που φορούσαν κηδεμόνα για την σκολίωση, δεν είχαν ένδειξη να τον εφαρμόσουν. Κάποια παιδιά δεν έπρεπε να ξεκινήσουν καθόλου την θεραπεία με κηδεμόνα, ενώ κάποια άλλα θα έπρεπε να είχαν ολοκληρώσει την θεραπεία νωρίτερα, καθώς η οστική τους ανάπτυξη είχε ήδη ολοκληρωθεί.
Διαβάστε εδώ την έρευνα για το overtreatment με κηδεμόνα
Οι λόγοι που συμβαίνει αυτό το φαινόμενο είναι η ελλιπής εκπαίδευση των ορθοπεδικών και των φυσικοθεραπευτών, η άγνοια των κατευθυντήριων οδηγιών από τις επιστημονικές κοινότητες, η άγνοια του σημαντικού ρόλου των Ειδικών Φυσικοθεραπευτικών Ασκήσεων για την Σκολίωση (Physiotherapeutic Scoliosis Specific Exercises – PSSE) και του Εξειδικευμένου Φυσικοθεραπευτή στην αντιμετώπιση της σκολίωσης, κερδοσκοπικοί λόγοι κ.α.
Στα παιδιά που υπάρχει πραγματική ένδειξη να φοράνε κηδεμόνα, οι διεθνείς επιστημονικές κοινότητες SRS και SOSORT προτείνουν την παράλληλη εφαρμογή Ειδικών Ασκήσεων για την Σκολίωση (PSSE). Ο κηδεμόνας προσφέρει πολλά στην αντιμετώπιση της σκολίωσης, αλλά κάνει μια παθητική διόρθωση. Τα άτομα με σκολίωση έχουν ανάγκη να εκπαιδευτούν μέσα από τις Ειδικές Ασκήσεις, ώστε να διορθώνουν ενεργητικά την σκολιωτική στάση τους και να διατηρούν μια διορθωμένη στάση κατά τις καθημερινές δραστηριότητες τους.
Στην Schroth Scoliosis & Spine Clinic θα έχετε αναλυτική ενημέρωση για την πραγματική ένδειξη ή όχι εφαρμογής κηδεμόνα ενώ θα σας προταθεί και ο κατάλληλος τύπος κηδεμόνα για την περίπτωση σας. Αν δεν υπάρχει ένδειξη εφαρμογής κηδεμόνα, θα εφαρμοστεί ένα κατάλληλο πρόγραμμα Ειδικών Ασκήσεων για την Σκολίωση, με τις μεθόδους Schroth και SEAS, με βασικό στόχο την αποφυγή του κηδεμόνα με την σταθεροποίηση ή βελτίωση της σκολίωσης. Αν υπάρχει ένδειξη εφαρμογής κηδεμόνα, ο Νίκος Καραβίδας θα στείλει μια αναλυτική αναφορά στον Τεχνικό Ορθοπεδικό που θα σχεδιάσει τον κηδεμόνα για το παιδί σας, δίνοντας όλες τις απαραίτητες οδηγίες για την κατασκευή του, έτσι ώστε να εξασφαλιστεί η άριστη εφαρμογή του και η καλή διορθωτική του ικανότητα.
Η μέτρηση της γωνίας Cobb αρχικά χωρίς κηδεμόνα και εν συνεχεία με κηδεμόνα (in-brace x-ray) γίνεται σε ειδικό πρόγραμμα στον υπολογιστή, έτσι ώστε να περιορίζεται σημαντικά η πιθανότητα λανθασμένης μέτρησης, που συχνά γίνεται από γιατρούς. Επίσης, ανά τακτά διαστήματα θα πραγματοποιούνται σειρά μετρήσεων για την σωστή εφαρμογή του κηδεμόνα και την παρακολούθηση της θεραπείας σας, όπως η μέτρηση ύψους σε όρθια και καθιστή θέση, η μέτρηση της περιφέρειας και του σωματικού βάρους, η αξιολόγηση της στροφής της σκολίωσης με το σκολιώμετρο, η βαθμολόγηση των ασυμμετριών του σώματος με τις ειδικά σχεδιασμένες κλίμακες POTSI και TRACE, η τακτική αξιολόγηση των κλινικών φωτογραφιών κ.α. Η κλινική, μέσα από επαγγελματικές συνεργασίες, σας παρέχει την δυνατότητα μέτρησης της γωνίας της σκολίωσης χωρίς ακτινογραφία (αποφεύγοντας έτσι την ανεπιθύμητη έκθεση στις ακτινοβολίες), όπως με το σύστημα Formetric 4D, που κάνει επιφανειακή τοπογραφία του σώματος και δίνει με ακρίβεια πολλαπλές μετρήσεις, οι οποίες αξιολογούνται από τον Εξειδικευμένο Φυσικοθεραπευτή Νίκο Καραβίδα, για να διαπιστωθεί η θετική ή αρνητική έκβαση της θεραπείας σας. Με το σύστημα Formetric 4D αναλύονται επίσης παράμετροι όπως η στροφή της σκολίωσης, οι ασυμμετρίες των ώμων και της λεκάνης, η κυφωτική και λορδωτική γωνία κ.α.
Η μέτρηση της διορθωτικής ικανότητας ενός κηδεμόνα γίνεται ακτινολογικά μερικές εβδομάδες μετά την πρώτη εφαρμογή του. Η μέτρηση της διόρθωσης μέσα στον κηδεμόνα (in-brace correction), καθώς και η συνέπεια εφαρμογής του ωραρίου είναι σημαντικοί προγνωστικοί παράγοντες για το τελικό θεραπευτικό αποτέλεσμα. Δυστυχώς στα περισσότερα κέντρα που σχεδιάζονται κηδεμόνες οι παραπάνω ακτινολογικές και κλινικές μετρήσεις δεν γίνονται σωστά ή καθόλου, με αποτέλεσμα πολύ συχνά οι ασθενείς με το οικογενειακό τους περιβάλλον, οι τεχνικοί του κηδεμόνα, αλλά και οι Ορθοπεδικοί που παρακολουθούν τα περιστατικά να θεωρούν πως η θεραπεία πηγαίνει καλά, αλλά μια επόμενη ακτινογραφία να φανερώνει σημαντική επιδείνωση του κυρτώματος.
Δείτε εδώ τα αποτελέσματα μας στην θεραπεία της σκολίωσης με κηδεμόνα και ασκήσεις Schroth
Ένας αποτελεσματικός κηδεμόνας για την σκολίωση είναι αυτός ο οποίος θα σχεδιαστεί σωστά ανάλογα με τον τύπο της σκολίωσης του κάθε παιδιού, θα έχει μια καλή διόρθωση (όπως αυτή μετράται στις ακτινογραφίες με κηδεμόνα) και θα είναι ανεκτός από το παιδί. Κάποιες φορές ο κηδεμόνας μπορεί να κάνει μια καλή ακτινολογική διόρθωση, όμως το παιδί να μην καταφέρνει να τον φοράει σωστά γιατί μπορεί να πονάει αφόρητα, να κάνει πληγές στο δέρμα κ.α. και γενικώς να επηρεάζει σημαντικά την καθημερινότητα του παιδιού. Σε αυτή την περίπτωση το θεραπευτικό αποτέλεσμα θα είναι αποτυχημένο.
Διαβάστε εδώ τι να αποφύγετε για την Σκολίωση
Ο ρόλος του Εξειδικευμένου Φυσικοθεραπευτή είναι συνεπώς εξίσου σημαντικός και στα περιστατικά που φοράνε κηδεμόνα, τόσο στην εφαρμογή των κατάλληλων Ειδικών Ασκήσεων για την Σκολίωση, όσο και στην σωστή παρακολούθηση της θεραπείας. Η Schroth Scoliosis & Spine Clinic εγγυάται την αναλυτική ενημέρωση σας σχετικά με την ένδειξη εφαρμογής κηδεμόνα, την πρόταση του κατάλληλου τύπου κηδεμόνα και ωραρίου εφαρμογής του, τις αναλυτικές οδηγίες στον Ορθωτικό σχετικά με τον σωστό σχεδιασμό του κηδεμόνα, και τον τακτικό έλεγχο σωστής εφαρμογής και αποτελεσματικότητας του κηδεμόνα σας, μέσα από ειδικές μετρήσεις, ώστε να είστε σίγουροι για την θετική ή αρνητική έκβαση της θεραπείας σας. Επίσης, στην Schroth Scoliosis & Spine Clinic το παιδί σας θα εκπαιδευτεί και στην εφάρμογη του κατάλληλου Ειδικού προγράμματος Ασκήσεων για την Σκολίωση (PSSE) με τις μεθόδους Schroth και SEAS. Τα αποτελέσματα των ερευνών για τα παιδιά που φοράνε κηδεμόνα και κάνουν Ειδικές Ασκήσεις για την Σκολίωση (PSSE) είναι συντριπτικά καλύτερα από τα παιδιά που φοράνε μόνο κηδεμόνα. Κάποιες φορές η εφαρμογή των Ειδικών Ασκήσεων για την Σκολίωση (PSSE) μπορεί να μειώσει σημαντικά την ανάγκη εφαρμογής του κηδεμόνα για πολλές ώρες την ημέρα, οπότε το όφελος είναι ακόμα μεγαλύτερο για το παιδί, που θα αποκτήσει περισσότερο ελεύθερο χρόνο χωρίς τον κηδεμόνα.
