Η λέξη κύφωση (kyphosis) ετυμολογικά προέρχεται από την ελληνική λέξη κυφός (kyphos) που σημαίνει καμπούρα (hump). Η σπονδυλική στήλη, κοιτάζοντας την από εμπρός ή πίσω φυσιολογικά είναι ευθεία σε όλο το μήκος της , όμως κοιτάζοντας την από το πλάι εμφανίζει 4 φυσιολογικά κυρτώματα. Υπάρχει ένα κύρτωμα με το κοίλο προς τα πίσω στον αυχένα (αυχενική λόρδωση), ένα κύρτωμα με το κοίλο προς τα μπροστά στον θώρακα (θωρακική κύφωση), ένα κύρτωμα με το κοίλο προς τα πίσω στην μέση (οσφυϊκή λόρδωση) και ένα κύρτωμα με το κοίλο προς τα εμπρός στο ιερό οστό και στον κόκκυγα.
Συνεπώς, κύφωση στον θώρακα και λόρδωση στην μέση, έχουν όλοι οι άνθρωποι. Υπάρχουν όμως κάποια φυσιολογικά όρια για αυτές τις καμπύλες. Η γωνία της κύφωσης μετριέται, όπως και η σκολίωση, με την μέθοδο Cobb. Κανονικά η κυφωτική γωνία θα έπρεπε να μετρηθεί ακτινολογικά από τον Θ1 σπόνδυλο έως τον Θ12, όμως επειδή στις ακτινογραφίες ποτέ δεν απεικονίζονται ευκρινώς οι σπόνδυλοι από τον Θ3 και επάνω, έχει καθιερωθεί πως η μέτρηση θα πρέπει να γίνεται από τον Θ3 έως τον Θ12. Η κυφωτική γωνία είναι αυτή που σχηματίζεται από την τομή των κάθετων γραμμών που ξεκινούν από την άνω επιφάνεια του σώματος του Θ3 σπονδύλου και την κάτω επιφάνεια του σώματος του Θ12 σπονδύλου αντίστοιχα.
Σύμφωνα με την Scoliosis Research Society (SRS) οι φυσιολογικές τιμές για την κύφωση στον θώρακα είναι από 20 έως 45 μοίρες, ενώ για το Barcelona Scoliosis Physical Therapy School (BSPTS) είναι από 26 έως 46 μοίρες. Οι φυσιολογικές τιμές για την λόρδωση στην μέση είναι ελαφρώς υψηλότερες από 32 έως 56 μοίρες .
Όταν η κυφωτική γωνία είναι περισσότερο από 45 μοίρες, έχουμε υπερκύφωση, η οποία έχει επικρατήσει να λέγεται απλώς κύφωση. Όταν η κυφωτική γωνία είναι λιγότερο από 20 μοίρες, έχουμε υποκύφωση, κάτι που συχνά συνυπάρχει μαζί με την σκολίωση. Η τιμή της κυφωτικής γωνίας πάνω από 45 μοίρες δεν προδικάζει κάποια απαραίτητη παθολογία της σπονδυλικής στήλης που χρήζει θεραπείας, καθώς πρέπει να λάβουμε υπόψη μας πως η κύφωση στην ενήλικη ζωή τείνει να αυξάνεται φυσιολογικά χρόνο με τον χρόνο. Σημαντικό επίσης είναι όταν εξετάζουμε την σπονδυλική στήλη να προσέχουμε όχι μόνο τις απόλυτες τιμές της κύφωσης και λόρδωσης, αλλά και την αρμονία των δύο κυρτωμάτων. Π.χ. ένα άτομο με κύφωση 42 μοίρες και λόρδωση 32 μοίρες είναι μέσα στα φυσιολογικά όρια, όμως η σπονδυλική του στήλη παρουσιάζει δυσαρμονία των δύο κυρτωμάτων, καθώς η λόρδωση αναμένεται να είναι λίγο μεγαλύτερη της κύφωσης.
Η κύφωση μπορεί να είναι λειτουργική, τύπου Scheuermann ή οστεοπορωτική (λόγω οστεοπορωτικού κατάγματος). Ο συνηθέστερος τύπος που συναντάται είναι η κύφωση τύπου Scheuermann, ειδικότερα σε παιδιά στην φάση της ανάπτυξης στην εφηβεία. Η σωστή διάγνωση βασίζεται στον κλινικό και ακτινολογικό έλεγχο.
Ο κλινικός έλεγχος περιλαμβάνει την αξιολόγηση της στάσης, το τεστ επίκυψης (Adam’s test) και τον έλεγχο της ελαστικότητας της σπονδυλικής στήλης. Στην αξιολόγηση της στάσης, τα άτομα που πάσχουν από κύφωση εμφανίζουν χαλαρή στάση, με τους ώμους σε έσω στροφή, συχνά προτεταμένο το κεφάλι προς τα εμπρός και συνήθως αυξημένη λόρδωση στην μέση. Κατά το τεστ επίκυψης, στην κύφωση τύπου Scheuermann παρατηρείται εμφανής ύβος στην πλάτη (καμπούρα), ενώ στην λειτουργική κύφωση όχι. Στην κύφωση τύπου Scheuermann κλινικά παρατηρείται σημαντική δυσκαμψία της σπονδυλικής στήλης. Χαρακτηριστικό είναι πως στην λειτουργική κύφωση κατά το τεστ επίκυψης, το άτομο που έχει λειτουργική κύφωση όταν του ζητηθεί να ισιώσει την πλάτη του αυτό είναι εφικτό, ενώ στην κύφωση τύπου Scheuermann αυτό είναι ανέφικτο, λόγω της δυσκαμψίας.
Ο ακτινολογικός έλεγχος για την κύφωση περιλαμβάνει μία προφίλ ακτινογραφία, βάση της οποίας μετριέται και η κυφωτική γωνία. Στην κύφωση τύπου Scheuermann, κατά τον ακτινολογικό έλεγχο παρατηρείται δυσμορφία των σπονδύλων, με σφηνοειδή παραμόρφωση τουλάχιστον 3 συνεχόμενων σπονδύλων και παρουσία όζων του Schmorl (Schmorl nodes), ενώ στην λειτουργική κύφωση όχι.
Είναι απαραίτητο κατά την διάγνωση της κύφωσης να γίνει διαχωρισμός, μεταξύ λειτουργικής και τύπου Scheuermann, ώστε να συσταθεί η κατάλληλη θεραπεία. Όταν πρόκειται για λειτουργική κύφωση θα πρέπει να συστήνονται μόνο ειδικές ασκήσεις για την κύφωση και όχι κηδεμόνας, ενώ όταν υπάρχει κύφωση τύπου Scheuermann και το παιδί βρίσκεται σε στάδιο ανάπτυξης Risser 0-3, τότε μαζί με τις ειδικές ασκήσεις για την κύφωση πρέπει να εφαρμόζεται και κηδεμόνας. Η άσκοπη θεραπεία (overtreatment) με τον κηδεμόνα σε ένα παιδί προκαλεί σοβαρά ψυχολογικά και κοινωνικά προβλήματα και πρέπει να αποφεύγεται.
Δείτε εδώ τα αποτελέσματα μας για την θεραπεία της κύφωσης
Βιβλιογραφία:
- https://en.wikipedia.org/wiki/Kyphosis
- SRS website. www.srs.org
- Zaina F1, Atanasio S, Ferraro C, Fusco C, Negrini A, Romano M, Negrini S. Review of rehabilitation and orthopedic conservative approach to sagittal plane diseases during growth: hyperkyphosis, junctional kyphosis, and Scheuermann disease. Eur J Phys Rehabil Med. 2009 Dec;45(4):595-603
- De Mauroy et al, 7th SOSORT consensus paper: conservative treatment of idiopathic & Scheuermann’s kyphosis. Scoliosis 2010, 5:9
- Korovessis P, Zacharatos S, Koureas G, Megas P. 2007. Comparative multifactorial analysis of the effects of idiopathic adolescent scoliosis and Scheuermann’s kyphosis on the self-perceived health status of adolescents treated with brace. European Spine Journal (4):537-46
- Weiss H, Turnbull D. 2010. Kyphosis (Physical and technical rehabilitation of patients with Scheuermann’s disease and kyphosis). In: JH Stone, M Blouin, editors. International Encyclopedia of Rehabilitation. Available online: https://cirrie.buffalo.edu/encyclopedia/en/article/125/