Οι διεθνείς επιστημονικές κοινότητες Scoliosis Research Society (SRS) και Society on Scoliosis Orthopaedic and Rehabilitation Treatment (SOSORT), δίνουν συγκεκριμένες κατευθυντήριες οδηγίες για τις ενδείξεις εφαρμογής ενός κηδεμόνα για την αντιμετώπιση της κύφωσης. Καταρχήν, ο κηδεμόνας θα πρέπει να εφαρμόζεται μόνο σε παιδιά που ακόμα αναπτύσσονται και μόνο όταν έχει γίνει η διαφορική διάγνωση για την ύπαρξη κύφωσης τύπου Scheuermann. Τα κριτήρια διάγνωσης της κύφωσης Scheuermann είναι τόσο ακτινολογικά όσο και κλινικά:
– Σφηνοειδής παραμόρφωση τουλάχιστον 3 συνεχόμενων σπονδύλων σε μια ακτινογραφία θώρακος (παραμόρφωση μεγαλύτερη από 5ο)
– Ύπαρξη όζων του Schmorl
– Κυφωτική γωνία > 55o (κάποιες φορές ύπαρξη Scheuermann και σε μικρότερες γωνίες)
– Χαρακτηριστικός γωνιώδης ύβος κατά το τεστ επίκυψης
– Χαρακτηριστική δυσκαμψία στην θωρακική μοίρα της σπονδυλικής στήλης
Σε περίπτωση λειτουργικής κύφωσης, δηλαδή λόγω μυϊκής αδυναμίας ή χαλαρής στάσης σώματος, δεν θα πρέπει να εφαρμόζεται κηδεμόνας και η θεραπεία περιλαμβάνει μόνο ένα πρόγραμμα Ειδικών Ασκήσεων για την Κύφωση. Στην κύφωση τύπου Scheurmann όταν υπάρχουν οι κατάλληλες ενδείξεις εφαρμογής κηδεμόνα, αυτός πρέπει πάντα να συνοδεύεται και από Ειδικές Ασκήσεις για την Κύφωση, με τις μεθόδους Schroth και SEAS, που αποτελούν διεθνώς αναγνωρισμένες και εγκεκριμένες θεραπευτικές προσεγγίσεις.
Η SRS και η SOSORT ορίζουν πως ο κηδεμόνας θα πρέπει να εφαρμόζεται μόνο όταν υπάρχουν:
- Ακτινολογικά ευρήματα που θέτουν διάγνωση για νόσο του Scheuermann (σφηνοειδής παραμόρφωση τουλάχιστον 3 συνεχόμενων σπονδύλων, όζοι του Schmorl)
- Κυφωτική γωνία 55-80 μοίρες
- Στάδιο ανάπτυξης Risser 0-3, δηλαδή σημαντικό υπόλοιπο οστικής ανάπτυξης
Δυστυχώς, οι ενδείξεις εφαρμογής κηδεμόνων στην χώρα μας καταστρατηγούνται, είτε λόγω άγνοιας των κατευθυντηρίων οδηγιών είτε για εξυπηρέτηση ιδιοτελών συμφερόντων, καθώς χορηγούνται χωρίς λόγο σε παιδιά με λειτουργική κύφωση. Σε προσωπική έρευνα του Νίκου Καραβίδα, που παρουσιάστηκε στο Ετήσιο Συνέδριο της SOSORT, στο Κατοβίτσε της Πολωνίας το 2015, φάνηκε πως 40,8% των παιδιών που φορούσαν κηδεμόνα για κύφωση δεν θα έπρεπε να τον φορούσαν σύμφωνα με τις διεθνείς επιστημονικές κοινότητες. Το ίδιο φαινόμενο παρατηρείται και στην κύφωση ενηλίκων, όπου οι διεθνείς επιστημονικές κοινότητες SRS και SOSORT δεν συνιστούν την εφαρμογή του, παρά μόνο σε πολύ ειδικές περιπτώσεις, όπως η οστεοπορωτική κύφωση, λόγω σπονδυλικού κατάγματος.
Στην κύφωση Scheuermann η πρόσθια επιφάνεια των σπονδύλων αναπτύσσεται λιγότερο από την οπίσθια, για αυτό και ο σπόνδυλος αποκτά αυτό το σφηνοειδές σχήμα. Το σκεπτικό εφαρμογής ενός κηδεμόνα για την κύφωση σε ένα παιδί που έχει τις κατάλληλες ενδείξεις, είναι να περιορίσει την επιδείνωση και όσο το παιδί ακόμα αναπτύσσεται να δώσει την δυνατότητα να αναπτυχθεί φυσιολογικά ο σπόνδυλος και από την πρόσθια επιφάνεια, έτσι ώστε το τέλος της οστικής ανάπτυξης να βρει το παιδί με ένα σωστό σχήμα σπονδύλων. Μάλιστα, οι έρευνες δείχνουν πως το διορθωτικό αποτέλεσμα είναι μόνιμο.
Για να επιτύχει αυτό το αποτέλεσμα ο κηδεμόνας θα πρέπει να δημιουργεί κάποια συστήματα πίεσης 3 σημείων, όπως φαίνονται στην παρακάτω εικόνα, ώστε να μειώνει ταυτόχρονα την κύφωση στον θώρακα και την λόρδωση στην μέση. Έτσι, από την οπίσθια επιφάνεια στο ύψος της κορυφής της κύφωσης τοποθετείται πίεστρο (pad) και από την πρόσθια επιφάνεια κάτω από τις κλείδες υπάρχουν οι αντηρίδες που συνδυαστικά με το τρίτο σημείο πίεσης κάτω από το στέρνο φέρνουν σε έκταση τον θώρακα, διορθώνοντας την κυφωτική γωνία. Αντίστοιχα, για την μείωση της λόρδωσης, δημιουργείται ένα άλλο σύστημα πίεσης 3 σημείων, όπως φαίνεται στην εικόνα, που φέρνει σε οπίσθια κλίση την λεκάνη, μειώνοντας την λόρδωση. Επίσης, ένας κηδεμόνας για την κύφωση, θα πρέπει να αφήνει κάποια περιθώριο στα πλαϊνά του θώρακα, ώστε να επιτρέπει στο παιδί που τον φοράει να ανοίγει την εγκάρσια διάμετρο του θώρακα που είναι πιεσμένη λόγω της κύφωσης. Αυτό το σκεπτικό εμπνεύστηκε από τον ειδικό τρόπο αναπνοής που χρησιμοποιείται από τις ασκήσεις της μεθόδου Schroth για την αντιμετώπιση της κύφωσης.
Το ωράριο εφαρμογής ενός κηδεμόνα για την κύφωση ποικίλλει από 16-22 ώρες, ανάλογα την βαρύτητα της πάθησης και το στάδιο ανάπτυξης του παιδιού. Οι κηδεμόνες κύφωσης μπορούν να έχουν άνοιγμα είτε από μπροστά είτε από πίσω, χρησιμοποιώντας τις ίδιες αρχές πίεσης και διόρθωσης. Πάντως, ανεξάρτητα από τον τύπο του κηδεμόνα, σημαντικός προγνωστικός παράγοντας για ένα καλό αποτέλεσμα είναι η συνέπεια εφαρμογής του ωραρίου του κηδεμόνα και η σωστή εκτέλεση του Ειδκού προγράμματος Ασκήσεων με τις μεθόδους Schroth και SEAS.
Σε αρκετές περιπτώσεις, αν υπάρχουν οι κατάλληλες ενδείξεις, η κύφωση μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά μόνο με Ειδικές Ασκήσεις, χωρίς κηδεμόνα. Δείτε παρακάτω κάποια εξαιρετικά αποτελέσματα εφαρμόζοντας μόνο ασκήσεις με τις μεθόδους Schroth και SEAS και αποφεύγοντας την εφαρμογή κηδεμόνα, που ήταν η αρχική σύσταση του Ορθοπεδικού.
Δείτε εδώ τα αποτελέσματα μας για την θεραπεία της κύφωσης
Η Schroth Scoliosis & Spine Clinic είναι ένα εξειδικευμένο κέντρο αντιμετώπισης των παθήσεων της σπονδυλικής στήλης, στο οποίο θα γίνει η διάγνωση της κύφωσης, η μέτρηση της γωνίας ακτινολογικά, λεπτομερής κλινικός έλεγχος και θα σας προταθεί η κατάλληλη θεραπευτική αντιμετώπιση για την περίπτωση σας. Το πρόγραμμα των Ειδικών Ασκήσεων για την Κύφωση είναι εξατομικευμένο, ανάλογα με τις ανάγκες, την ηλικία και τις δυνατότητες του κάθε ατόμου, οπότε μπορούν να ωφεληθούν άτομα όλων των ηλικιών. Οι μέθοδοι Schroth και SEAS που εφαρμόζονται στην κλινική είναι επιστημονικά τεκμηριωμένες και πολλές έρευνες έχουν αποδείξει την αποτελεσματικότητα τους.
Στην Schroth Scoliosis & Spine Clinic εξασφαλίζετε επίσης την κατάλληλη παρακολούθηση της προόδου της θεραπείας σας, με μια σειρά κλινικών μετρήσεων που πραγματοποιούνται ανά τακτά διαστήματα, έτσι ώστε να γνωρίζετε την αποτελεσματικότητα της αντιμετώπισης για την κύφωση. Οι συνεδρίες πραγματποιούνται ατομικά ή σε μικρά γκρουπ, πάντα υπό την επίβλεψη του Εξειδικευμένου Φυσικοθεραπευτή.
Στην περίπτωση της κύφωσης τύπου Scheuermann όπου επιβάλλεται η εφαρμογή κηδεμόνα μαζί με το πρόγραμμα ασκήσεων, ο Νίκος Καραβίδας αναλαμβάνει να δίνει αναλυτικές οδηγίες αναφορικά με τον τύπο του κηδεμόνα, την σχεδίαση του, την εφαρμογή των πιέσεων αλλά και όποιων προσαρμογών χρειάζονται όσο το παιδί αναπτύσσεται.
Η κλινική, μέσα από επαγγελματικές συνεργασίες, σας παρέχει την δυνατότητα μέτρησης της κυφωτικής γωνίας χωρίς ακτινογραφία (αποφεύγοντας έτσι την ανεπιθύμητη έκθεση στις ακτινοβολίες), όπως με το σύστημα Formetric 4D, που κάνει επιφανειακή τοπογραφία του σώματος και δίνει με ακρίβεια πολλαπλές μετρήσεις, οι οποίες αξιολογούνται από τον Εξειδικευμένο Φυσικοθεραπευτή Νίκο Καραβίδα, για να διαπιστωθεί η θετική ή αρνητική έκβαση της θεραπείας σας.
Βιβλιογραφία:
- Zaina F, Atanasio S, Ferraro C, Fusco C, Negrini A, Romano M, Negrini S. Review of rehabilitation and orthopedic conservative approach to sagittal plane diseases during growth: hyperkyphosis, junctional kyphosis, and Scheuermann disease. Eur J Phys Rehabil Med. 2009 Dec;45(4):595-60.
- De Mauroy et al, 7th SOSORT consensus paper: conservative treatment of idiopathic & Scheuermann’s kyphosis. Scoliosis 2010, 5:9
- Papagelopoulos et al, Current concepts in Scheuermann’s Kyphosis. Orthopedics. 2008 Jan;31(1):52-8
- Weiss H, Turnbull D. 2010. Kyphosis (Physical and technical rehabilitation of patients with Scheuermann’s disease and kyphosis). In: JH Stone, M Blouin, editors. International Encyclopedia of Rehabilitation. Available online: https://cirrie.buffalo.edu/encyclopedia/en/article/125/